કૃમિનાશક અને રસીકરણ દ્વારા પ્રાણીઓના સ્વાસ્થ્યમાં વધારો, ઉત્પાદન ક્ષમતા વધશે

પ્રાણીઓના સારા સ્વાસ્થ્ય અને વધુ દૂધ ઉત્પાદન માટે, તેમને સમયસર રસીકરણ અને કૃમિનાશક દવા આપવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ ફક્ત પ્રાણીઓને રોગોથી બચાવતું નથી, પરંતુ મનુષ્યોમાં ફેલાતા રોગો (ઝુનોટિક રોગો) ને પણ નિયંત્રિત કરે છે. ચાલો રસીકરણ અને કૃમિનાશક સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ બાબતો જાણીએ.

રસીકરણ પહેલાં સાવચેતીઓ

• પ્રાણીની તપાસ કરો - રસીકરણ પહેલાં પ્રાણીનું તાપમાન તપાસવાનું ભૂલશો નહીં. બીમાર પશુને રસી ન આપવી જોઈએ.
• કૃમિનાશક દવા અગાઉથી આપો - રસીકરણના લગભગ બે અઠવાડિયા પહેલા કૃમિનાશક દવા આપવી જોઈએ. આ કામ પશુચિકિત્સકની સલાહ લઈને કરો.
• ઉંમર અને રોગ અનુસાર રસીકરણ - દરેક રોગ માટે રસી ચોક્કસ ઉંમરે આપવામાં આવે છે, તેથી યોગ્ય સમયે અને રોગ અનુસાર રસી કરાવો.
• રસીનો સમયસર ઉપયોગ કરો - રસી રેફ્રિજરેટરમાં (2-7°C) સંગ્રહિત થાય છે. નિષ્કર્ષણ પછી શક્ય તેટલી વહેલી તકે તેનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
• પશુને કાબૂમાં રાખો - રસીકરણ કરતી વખતે પશુને યોગ્ય રીતે પકડી રાખો જેથી ઇન્જેક્શન યોગ્ય જગ્યાએ, માત્રામાં અને દિશામાં આપવામાં આવે.

રસીકરણ પછીની સાવચેતીઓ

• સ્વચ્છ સિરીંજનો ઉપયોગ કરો - ફક્ત એક જ વાર સિરીંજનો ઉપયોગ કરો અને પછી તેનો નિકાલ કરો.
• સારો ખોરાક આપો - રસીકરણ પછી, પશુને સંતુલિત આહાર અને જરૂરી ખનિજ મિશ્રણ આપો.
• આરામદાયક રહેઠાણ - પ્રાણીને વધુ પડતા સૂર્યપ્રકાશ કે ઠંડીથી સુરક્ષિત રાખીને આરામદાયક જગ્યાએ રાખો.
• જો તાવ આવે તો દવા આપો - ક્યારેક રસીકરણ પછી તાવ આવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ તાવની દવા આપો.
• જો ઇન્જેક્શનના સ્થળે સોજો આવે તો - જો ઇન્જેક્શનના સ્થળે સોજો આવે તો ત્યાં બરફ લગાવવાથી રાહત મળે છે.

રસીકરણના ફાયદા

• પ્રાણીઓને ખતરનાક રોગોથી રક્ષણ મળે છે.
• સમગ્ર ટોળામાં રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસે છે (ટોળાની રોગપ્રતિકારક શક્તિ).
• સલામત અને ગુણવત્તાયુક્ત દૂધ/માંસનું ઉત્પાદન થાય છે.
• ખોરાકજન્ય રોગોનું જોખમ ઓછું થાય છે.
• મનુષ્યોને હડકવા, બ્રુસેલોસિસ, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા જેવા રોગોથી પણ રક્ષણ મળે છે.

કૃમિનાશક દવા આપવાનો યોગ્ય સમય

દવાની શ્રેણી અને સમય

• આઇવરમેક્ટીન/ક્લોસેન્ટેલ/આલ્બેન્ડાઝોલ (વ્યાપક સ્પેક્ટ્રમ): વર્ષમાં 2 વખત અથવા દર ક્વાર્ટરમાં
• પ્રાઝીક્વિન્ટલ (સંકુચિત સ્પેક્ટ્રમ): એપ્રિલ/મે
• સલ્ફામેથાઝીન/ટ્રાઇમેથોપ્રિમ (એન્ટિકોક્સિડિયલ): જૂન/જુલાઈ