ખેડૂતોને માત્ર 2 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે ટામેટાં વેચવાની ફરજ પડી

ટામેટાંના ભાવમાં મોટો ઘટાડો નોંધાયો છે. દેશના ઘણા બજારોમાં ખેડૂતોને 2 રૂપિયા અથવા 4 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે ટામેટાં વેચવાની ફરજ પડી રહી છે. ખેતરમાંથી ટામેટાં તોડીને બજારમાં લઈ જવાનો ખર્ચ પણ મુશ્કેલ સાબિત થઈ રહ્યો છે. ખુદ કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલય પણ એક જ મહિનામાં ટામેટાંના ભાવમાં 36 ટકાનો ઘટાડો સ્વીકારી રહ્યું છે, જે ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા માટે જવાબદાર છે. પરંતુ, બીજી તરફ મોટા શહેરોના બજારોમાં હજુ પણ ગ્રાહકોને 25 થી 30 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે ટામેટાં ખરીદવા પડે છે. વેપારીઓ અને વચેટિયાઓ તેમનો નફો છોડવા તૈયાર નથી, જ્યારે ખેડૂતો અને ગ્રાહકો બંને ખોટી નીતિના કારણે પરેશાન થઈ રહ્યા છે. 

કેન્દ્રીય કૃષિ પ્રધાન શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે કૃષિ પેદાશોના ભાવમાં ઘટાડાને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરી છે, પરંતુ તેમણે ટામેટા ઉત્પાદક ખેડૂતોને ઓછા ભાવને કારણે થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે કોઈ રાહત આપી નથી. જો કે, કૃષિ મંત્રાલયનો રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે 26 જાન્યુઆરીએ દેશમાં ટામેટાની સરેરાશ કિંમત 1102.58 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી, જ્યારે એક મહિના પહેલા તેની કિંમત 1730.39 રૂપિયા હતી. એટલે કે એક જ મહિનામાં કિંમતમાં 36.28 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. 

ભાવ કેમ ઘટ્યા? 

કોઈપણ પાકના ભાવમાં વધારો અને ઘટાડા પાછળનું મુખ્ય કારણ માંગ અને પુરવઠાનું અસંતુલન છે. જ્યારે બજારમાં પુરવઠો ઘટે છે, ત્યારે ભાવ વધે છે અને જ્યારે તે કોઈપણ કારણોસર વધે છે, ત્યારે ભાવ ઘટે છે. હાલમાં બજારમાં ટામેટાંનો પુરવઠો વધ્યો છે, જેના કારણે ભાવમાં ભારે ઘટાડો નોંધાયો છે. 

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રાલયના અહેવાલ મુજબ, 1 થી 25 જાન્યુઆરી, 2024 વચ્ચે દેશના બજારોમાં 1,99,734 ટન ટામેટાં આવ્યા હતા. આ જ સમયગાળા દરમિયાન ચાલુ વર્ષે એટલે કે 2025માં 2,89,812 ટન ટામેટાંનું વેચાણ થયું હતું. મતલબ કે ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ વર્ષે ટામેટાંની આવકમાં 45 ટકાનો વધારો થયો છે. આવી સ્થિતિમાં ભાવ નીચે આવ્યા છે. આસામ, મધ્યપ્રદેશ, મેઘાલય, ઉત્તર પ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને આંધ્રપ્રદેશના બજારોમાં ગત વર્ષની સરખામણીએ ટામેટાંની આવક ઘણી વધારે છે. ભાવમાં ઘટાડાનું આ મુખ્ય કારણ છે. 

મુખ્ય બજારોમાં ટામેટાના ભાવ 

• 28 જાન્યુઆરીના રોજ, મહારાષ્ટ્રના અહમદનગર સ્થિત રાહતા મંડીમાં ટામેટાની લઘુત્તમ કિંમત માત્ર 200 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી. એટલે કે પ્રતિ કિલો રૂ. મહત્તમ ભાવ રૂ. 750 અને સરેરાશ રૂ. 500 પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતા. 
• અહેમદનગર જિલ્લાના સંગમનેર મંડીમાં 28 જાન્યુઆરીએ ટામેટાની લઘુત્તમ કિંમત 375 રૂપિયા, મહત્તમ 900 રૂપિયા અને સરેરાશ કિંમત 636 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી. 
• નાગપુરની રામટેક મંડીમાં 28 જાન્યુઆરીએ ટામેટાની લઘુત્તમ કિંમત 400 રૂપિયા, મહત્તમ 600 રૂપિયા અને સરેરાશ કિંમત 500 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતી. 
• મહારાષ્ટ્ર એગ્રીકલ્ચરલ માર્કેટિંગ બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર, જલગાંવ મંડીમાં લઘુત્તમ ભાવ રૂ. 400, મહત્તમ રૂ. 800 અને સરેરાશ ભાવ રૂ. 600 પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતો.