37,000 સબસિડી સાથેની ગોબર ધન યોજના ગુજરાતમાં ધુમ મચાવી રહી છે, તમે પણ લાભ લો
02-10-2024
ગુજરાતમાં 7,200 થી વધુ બાયોગેસ પ્લાન્ટ સરળતાથી ચાલી રહ્યા છે
કેન્દ્ર સરકારની ગોબર ધન યોજના હેઠળ બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવાની સારી અસર ગુજરાતમાં જોવા મળી રહી છે. અહીં 97 ટકા લક્ષ્ય હાંસલ કરવામાં આવ્યું છે. હવે વધારાના 10 હજાર બાયોગેસ લગાવવામાં આવશે. અન્ય રાજ્યોના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રહેતા પશુપાલકો પણ આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે. તેના પર 37 હજાર રૂપિયાની સબસિડી મળે છે.
સ્વચ્છ ઇંધણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, કેન્દ્ર સરકારે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સ્વચ્છતા અને ટકાઉ વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને ગોબર-ધન યોજના (ગેલ્વેનાઇઝિંગ ઓર્ગેનિક બાયો-એગ્રો રિસોર્સીસ ધન યોજના) લાગુ કરી છે, જેમાં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો સંયુક્ત રીતે બાયોગેસ પ્લાન્ટની સ્થાપના રૂ. 37,000 ની સબસિડી પૂરી પાડે છે. બાયોગેસ પ્લાન્ટ્સ ગ્રામીણ વિસ્તારોને વૈકલ્પિક ઉર્જા સ્ત્રોતો, સ્વચ્છ પર્યાવરણ, સ્વાસ્થ્ય લાભો અને રોજગારીની તકો પૂરી પાડે છે. આ યોજનાને લઈને ગુજરાતમાં સારો પ્રતિસાદ જોવા મળી રહ્યો છે. હાલમાં ગુજરાતમાં 7,200 થી વધુ બાયોગેસ પ્લાન્ટ સરળતાથી ચાલી રહ્યા છે, જેનો લાભ પશુપાલકોને મળી રહ્યો છે. જેના કારણે પરંપરાગત ઈંધણ પર ખર્ચ કરવામાં આવતો ખર્ચ ઓછો થઈ રહ્યો છે. તમામ રાજ્યોના પશુપાલકો આ યોજનાનો લાભ લઈ શકે છે.
આ યોજના 2018માં શરૂ કરવામાં આવી હતી
તમને જણાવી દઈએ કે પીએમ મોદીએ 17 સપ્ટેમ્બરથી 31 ઓક્ટોબર સુધી 'સ્વચ્છતા હી સેવા - 2024' અભિયાન શરૂ કર્યું છે. આ અભિયાનનો ઉદ્દેશ્ય સમગ્ર દેશમાં સ્વચ્છતા કાર્યક્રમોને વેગ આપવાનો છે. 'સ્વચ્છતા હી સેવા' અભિયાનમાં ગોબર ધન યોજના હેઠળ સ્થાપિત બાયોગેસ પ્લાન્ટ પણ સ્વચ્છ ઈંધણનું ઉત્પાદન કરીને સ્વચ્છ પર્યાવરણને પ્રોત્સાહન આપવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. ગોબર-ધન યોજના જલ શક્તિ મંત્રાલય - પીવાના પાણી અને સ્વચ્છતા વિભાગ, ભારત સરકાર દ્વારા 1 નવેમ્બર 2018 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવી હતી જેનો ઉદ્દેશ્ય જૈવિક કચરો જેમ કે પશુઓના છાણ, કૃષિ અવશેષો અને અન્ય કાર્બનિક કચરાઓને બાયોગેસ, સંકુચિત બાયોગેસ ( સીબીજી) અથવા બાયોગેસ - બાયોગેસને સીએનજીમાં રૂપાંતરિત કરીને, તેનો ઉપયોગ રાંધવા અને વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે થાય છે.
પશુપાલકે માત્ર 5 હજાર રૂપિયા ખર્ચવા પડશે
યોજનાનો લાભ મેળવવા માટે પશુપાલક પાસે ઓછામાં ઓછા બે પશુધન હોવું ફરજિયાત છે. બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે કેન્દ્ર સરકાર અને વિવિધ રાજ્યોની સરકારો પ્રતિ યુનિટ રૂ. 37,000ની સબસિડી આપે છે. દરેક 2-ક્યુબિક મીટર ક્ષમતાના બાયોગેસ પ્લાન્ટ માટે, લાભાર્થીએ 5,000 રૂપિયા ખર્ચવા પડશે. તે જ સમયે, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો મળીને 25,000 રૂપિયાની સબસિડી આપે છે. તે જ સમયે, ખાડા ખોદવા અને ગાયનું છાણ અને ઓર્ગેનિક કચરો એકઠો કરવા માટે મનરેગામાંથી રૂ. 12,000 આવે છે. એટલે કે 42 હજાર રૂપિયામાં બાયોગેસ પ્લાન્ટ લગાવી શકાય છે. બનાસ ડેરી, સાબર ડેરી, દૂધ સાગર ડેરી, અમૂલ ડેરી અને એનડીડીબીને બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે અમલીકરણ એજન્સી તરીકે જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે.
વધુ 10 હજાર છોડ વાવવાનો લક્ષ્યાંક
ગુજરાતમાં 7,600 બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્યો હતો, જેમાંથી અત્યાર સુધીમાં કુલ 7,276 બાયોગેસ પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવ્યા છે. રાજ્યએ 97 લક્ષ્યાંક પૂર્ણ કર્યા છે. તે જ સમયે, ક્લસ્ટર બાયોગેસ પ્લાન્ટ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે રાજ્યમાં 50 વધારાના ક્લસ્ટરોમાં 10,000 વધુ બાયોગેસ પ્લાન્ટ સ્થાપવાની યોજના બનાવી છે. બાયોગેસ પ્લાન્ટમાંથી મેળવેલા જૈવિક ખાતરને વેચવા માટે સહકારી મંડળીની રચના કરીને આવક વધારી શકાય છે. સ્વ-સહાય જૂથોની મહિલાઓ ખાતર સહકારી સંસ્થાઓ દ્વારા આત્મનિર્ભર બની રહી છે અને રોજગારીની નવી તકો પ્રાપ્ત કરી છે.