માર્ચમાં ગુજરાત-મહારાષ્ટ્રમાં ગરમીનું મોજું, કાશ્મીર-હિમાચલમાં બરફવર્ષા

આ દિવસોમાં, દેશભરમાં વિચિત્ર હવામાન જોવા મળી રહ્યું છે. ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતમાં બરફ પડી રહ્યો છે અને વરસાદ પડી રહ્યો છે, જ્યારે પશ્ચિમ ભારતમાં તાપમાન 40 ડિગ્રીથી ઉપર પહોંચી ગયું છે. માર્ચ મહિનાના પહેલા 15 દિવસમાં હવામાનની સ્થિતિ આશ્ચર્યજનક છે. હવામાન આટલું તીવ્ર કેમ બદલાઈ રહ્યું છે? સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છ સહિત ગુજરાતના ઘણા વિસ્તારોમાં તાપમાન 40 ડિગ્રીથી ઉપર ગયું. મુંબઈ અને કોંકણ-ગોવા પ્રદેશ સહિત મહારાષ્ટ્રમાં પણ આવી જ સ્થિતિ છે. બીજી તરફ, 10 માર્ચથી જમ્મુ-કાશ્મીર અને હિમાચલ પ્રદેશના ઘણા વિસ્તારોમાં હિમવર્ષા ચાલી રહી છે. જે હોળી દરમિયાન અને પછી પણ ઉત્તર-પશ્ચિમથી ઉત્તર-પૂર્વ ભારત સુધી ચાલુ રહી શકે છે.

બે અલગ અલગ હવામાન પ્રણાલીઓ માટે કયા કારણો છે?

ખરેખર, આ સમયે દેશભરમાં એક સાથે વિવિધ સિસ્ટમો સક્રિય છે. જ્યાં હિમાલય અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સતત તેની અસર બતાવી રહ્યું છે. તે જ સમયે, ગુજરાત, રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને ગોવા જેવા રાજ્યોના ઘણા ભાગોમાં શુષ્ક હવામાનને કારણે ઉનાળો સમય પહેલા આવી ગયો છે. એક તરફ હિમાલયના પહાડી વિસ્તારો અને આસપાસના મેદાનોમાં એક પછી એક હિમવર્ષા અને વરસાદ થઈ રહ્યો છે, તો બીજી તરફ, ગરમ હવાની સિસ્ટમ ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રમાં તાપમાનને સામાન્ય કરતા 5 થી 8 ડિગ્રી ઉપર લઈ જઈ રહી છે.

ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રમાં તાપમાન વધ્યું

છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી પશ્ચિમ ભારતમાં બિલકુલ વરસાદ પડ્યો નથી. ભેજના અભાવે, આકાશ સંપૂર્ણપણે સ્વચ્છ હોવાથી સૂર્યના કિરણો સીધા જમીનને ગરમ કરી રહ્યા છે. આ સાથે, ગરમ પવનો ઘા પર મીઠું ભભરાવવા જેવું કામ કરી રહ્યા છે. આના કારણે, કચ્છ, સૌરાષ્ટ્ર અને કોંકણના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં તાપમાન 40 ડિગ્રીથી ઉપર પહોંચી ગયું છે. કોંકણના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં, દરિયાના કારણે ભેજ પણ સમસ્યાઓ વધારી રહ્યો છે. રાજકોટ, સુરત અને ભુજ જેવા શહેરોમાં મહત્તમ તાપમાન 42 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી ગયું છે. મહારાષ્ટ્રના ઘણા વિસ્તારોમાં પણ તાપમાન 38-40 ડિગ્રી વચ્ચે નોંધાયું હતું. હવામાન વિભાગે આ વિસ્તારોમાં ગરમીની સ્થિતિ જાહેર કરી છે.

તમિલનાડુમાં ચોમાસા પહેલાનો વરસાદ

વરસાદે દક્ષિણના દૂરના વિસ્તારોમાં લોકોની મુશ્કેલીઓમાં વધારો કર્યો છે. મંગળવારે તમિલનાડુ અને આસપાસના વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદ પડ્યો હતો. નાગાપટ્ટિનમમાં, માત્ર 9 કલાકમાં 6 સેમીથી વધુ વરસાદ પડ્યો, જ્યારે તે જ સમયગાળા દરમિયાન, કુડ્ડલોરમાં 4.5 સેમી અને ચેન્નાઈમાં 2 સેમી વરસાદ પડ્યો. કેટલાક વિસ્તારોમાં 24 કલાકમાં 10 સેમીથી વધુ વરસાદ જોવા મળ્યો. આ વરસાદને કારણે, બંગાળની ખાડીમાંથી એક ચક્રવાતી સિસ્ટમ ભેજ લાવી રહી છે. હવામાન વિભાગનો અંદાજ છે કે 16 માર્ચ સુધી હળવો વરસાદ ચાલુ રહી શકે છે.

કાશ્મીર-હિમાચલમાં બરફવર્ષા, મેદાની વિસ્તારોમાં વરસાદ

એક પછી એક પશ્ચિમી વિક્ષેપોના કારણે પર્વતોમાં હિમવર્ષા થઈ રહી છે. ફેબ્રુઆરીના છેલ્લા દિવસોમાં અને માર્ચની શરૂઆતમાં, ઉત્તર ભારતમાં એક મોટો પશ્ચિમી વિક્ષેપ આવ્યો, જેના કારણે ભારે હિમવર્ષા જોવા મળી. ૧૦ માર્ચથી મધ્યમ સ્તરનું પશ્ચિમી વિક્ષેપ સક્રિય થયું છે, જેના કારણે ૧૪ માર્ચ સુધી પહાડી વિસ્તારોમાં હિમવર્ષા થશે. તે જ સમયે, નજીકના મેદાની વિસ્તારો એટલે કે પંજાબ, હરિયાણા અને દિલ્હીમાં પણ વરસાદ જોવા મળી શકે છે.