મિશન બી: ગુજરાતના ડેરી ખેડૂતોની મધ ક્રાંતિ, 284 ખેડૂતોએ 16 હજાર કિલો મધનું ઉત્પાદન કર્યું
07-01-2025
પશુપાલન સાથે સંકળાયેલા 284 ખેડૂતોનું નામાંકન કરવામાં આવ્યું હતું.
ગુજરાત સરકારના મિશન બી પ્રોગ્રામ હેઠળ અમૂલ ડેરી સાથે સંકળાયેલા 284 દૂધ ઉત્પાદક ખેડૂતોએ 16 હજાર કિલો મધનું ઉત્પાદન કર્યું છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા એક સત્તાવાર નિવેદનમાં આ માહિતી આપવામાં આવી છે. ગુજરાતના બાગાયત વિભાગ દ્વારા નાણાકીય વર્ષ 2022-23 દરમિયાન મિશન B કાર્યક્રમ શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમ અંતર્ગત ખેડા જિલ્લા સહકારી દૂધ ઉત્પાદક સંઘ દ્વારા પશુપાલન સાથે સંકળાયેલા 284 ખેડૂતોનું નામાંકન કરવામાં આવ્યું હતું.
આ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય રાજ્યના ખેડૂતોને મધમાખી ઉછેરમાં આવવા પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. આ મિશન મધના ઉત્પાદનની સાથે તેના પ્રોસેસિંગ, પેકેજિંગ અને માર્કેટિંગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. સાથે જ પસંદગીના ખેડૂતોને મધમાખી ઉછેર માટે જરૂરી તાલીમ અને સહાય પણ આપવામાં આવે છે. આ મિશન હેઠળ દરેક ખેડૂતને 10,000 રૂપિયા, મધમાખીની 10 પેટીઓ અને દરેક પાંચ ખેડૂતોને મધ કાઢવા માટેના સાધનો આપવામાં આવ્યા છે.
આ તમામ દૂધ ઉત્પાદક ખેડૂતો અમૂલ સાથે સંકળાયેલા છે. આ સરકારી પ્રોજેક્ટ હેઠળ અમૂલે લગભગ 2 ટન મધનું પ્રોસેસિંગ કર્યું છે. આ ઉપરાંત અમૂલ ડેરી સાથે સંકળાયેલા પશુપાલકો ખેડૂતોને સીધા મધનું વેચાણ કરીને સારી એવી કમાણી કરી રહ્યા છે. આ ખેડૂતોએ પહેલા જ વર્ષમાં મધમાખી ઉછેરમાં કરેલા રોકાણના 75 ટકા વસૂલ કર્યા છે.
મધમાખી ઉછેર શરૂ કરવા માટે મધમાખી, મધમાખીની પેટી અને મધ કાઢવાનું મશીન જરૂરી છે. મધમાખીની દસ વસાહતો, એક બોક્સ અને એક મધ કાઢવાના મશીનની કુલ કિંમત રૂ. 60 થી 70 હજારની વચ્ચે આવે છે. મધ ઉપરાંત ખેડૂતો મીણ, રોયલ જેલી, મધમાખીના ઝેર અને ગમમાંથી પણ કમાણી કરે છે. મધમાખી ઉછેરથી ગુજરાતના ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં સ્વરોજગારીની ઘણી તકો ઊભી થઈ છે. ખેડૂતો ખેતીની સાથે મધમાખી ઉછેર કરીને વધારાની આવક મેળવી શકે છે. સાથે જ મધમાખીઓ કપાસ, જુવાર, કબૂતર જેવા પાકોનું ઉત્પાદન પણ વધારે છે જેનાથી ખેડૂતોને બેવડો ફાયદો થાય છે.
આ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય રાજ્યના ખેડૂતોને મધમાખી ઉછેરમાં આવવા પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે. આ મિશન મધના ઉત્પાદનની સાથે તેના પ્રોસેસિંગ, પેકેજિંગ અને માર્કેટિંગ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. સાથે જ પસંદગીના ખેડૂતોને મધમાખી ઉછેર માટે જરૂરી તાલીમ અને સહાય પણ આપવામાં આવે છે. આ મિશન હેઠળ દરેક ખેડૂતને 10,000 રૂપિયા, મધમાખીની 10 પેટીઓ અને દરેક પાંચ ખેડૂતોને મધ કાઢવા માટેના સાધનો આપવામાં આવ્યા છે.
આ તમામ દૂધ ઉત્પાદક ખેડૂતો અમૂલ સાથે સંકળાયેલા છે. આ સરકારી પ્રોજેક્ટ હેઠળ અમૂલે લગભગ 2 ટન મધનું પ્રોસેસિંગ કર્યું છે. આ ઉપરાંત અમૂલ ડેરી સાથે સંકળાયેલા પશુપાલકો ખેડૂતોને સીધા મધનું વેચાણ કરીને સારી એવી કમાણી કરી રહ્યા છે. આ ખેડૂતોએ પહેલા જ વર્ષમાં મધમાખી ઉછેરમાં કરેલા રોકાણના 75 ટકા વસૂલ કર્યા છે.
મધમાખી ઉછેર શરૂ કરવા માટે મધમાખી, મધમાખીની પેટી અને મધ કાઢવાનું મશીન જરૂરી છે. મધમાખીની દસ વસાહતો, એક બોક્સ અને એક મધ કાઢવાના મશીનની કુલ કિંમત રૂ. 60 થી 70 હજારની વચ્ચે આવે છે. મધ ઉપરાંત ખેડૂતો મીણ, રોયલ જેલી, મધમાખીના ઝેર અને ગમમાંથી પણ કમાણી કરે છે. મધમાખી ઉછેરથી ગુજરાતના ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં સ્વરોજગારીની ઘણી તકો ઊભી થઈ છે. ખેડૂતો ખેતીની સાથે મધમાખી ઉછેર કરીને વધારાની આવક મેળવી શકે છે. સાથે જ મધમાખીઓ કપાસ, જુવાર, કબૂતર જેવા પાકોનું ઉત્પાદન પણ વધારે છે જેનાથી ખેડૂતોને બેવડો ફાયદો થાય છે.
