ગુજરાતના આ ખેડૂતે શાકભાજીની કુદરતી ખેતીથી કરી લાખોની કમાણી, ઘણી વિદેશી જાતો પણ ઉગાડી

ગુજરાતના બનાસકાંઠા જિલ્લાના ડીસાના ખેડૂત અનુપજી ઠાકોરે ટપક સિંચાઈ, ગ્રો કવર, મલ્ચિંગ, દેશી ગાયના છાણ અને ઘન ગાયના છાણનો ઉપયોગ કરીને કુદરતી ખેતીમાં ઉત્તમ કાર્ય કર્યું છે. આ ખેડૂતે કુદરતી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને પોતાની ૧૮ એકર જમીનમાં કુલ ૩૦ જાતના વિદેશી અને દેશી શાકભાજી ઉગાડ્યા છે. તેમણે પોતાના ખેતરોમાં ઉગાડેલા વિદેશી શાકભાજીમાં લીલી અને પીળી ઝુચીની, લાલ, લીલી અને પીળી આઇસબર્ગ લેટીસ સહિત ત્રણ પ્રકારના લેટીસનો સમાવેશ થાય છે. આ લેટીસનો ઉપયોગ સલાડમાં થાય છે. પહેલી વાર આ પાકનું સફળતાપૂર્વક વાવેતર થયું છે. આ સાથે તેમણે કેસર, કેરી, જામફળ અને સપોટા જેવા બાગાયતી પાકો પણ વાવ્યા છે. આ બધા પાક સાથે, કુલ 30 થી 32 જાતોનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે અને 18 એકરમાં એક મોડેલ ફાર્મ બનાવવામાં આવ્યું છે. તેમણે કુદરતી ખેતી કરીને લાખોની આવક પણ મેળવી છે.

ખેડૂત અનુપજી ઠાકોર કહે છે કે, ૧૮ એકરમાં ૩૦ થી વધુ વિવિધ પ્રકારના પાકનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે. આ માટે કુલ ૫ થી ૭ લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો છે. હાલમાં, ટામેટા, ચણા, રીંગણ, બે-ત્રણ પ્રકારના દૂધી, આઇસબર્ગ લેટીસ જેવા શાકભાજી ઉગાડવામાં આવે છે. આ અમદાવાદમાં ૧૦૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાઈ રહ્યા છે અને અત્યાર સુધીમાં તેમણે ૧૬ લાખ રૂપિયાથી વધુ કિંમતના શાકભાજી વેચી દીધા છે. તેમનું કહેવું છે કે તેમણે સ્થાનિક શાકભાજીની સાથે વિદેશી શાકભાજી ઉગાડીને એક સફળ પ્રયોગ કર્યો છે. શાકભાજીનું વેચાણ સારું ચાલી રહ્યું છે અને તેથી આવક પણ સારી છે.

કુદરતી પદ્ધતિઓ દ્વારા શાકભાજીની ખેતી

તે કહે છે કે તેણે 25 પ્રકારની સ્થાનિક શાકભાજી ઉગાડી છે જે સંપૂર્ણપણે ઓર્ગેનિક છે. આ સાથે, વિદેશી શાકભાજીની ખેતી પણ મોટા પાયે થાય છે. તેમણે તેમના ૧૮ એકરના ખેતરમાં ૨૦૦૦ થી વધુ કેરીના ઝાડ વાવ્યા છે. ૨૦૦૦ થી વધુ તાઇવાન ગુલાબી જામફળનું વાવેતર કરવામાં આવ્યું છે. આ સમગ્ર ખેતી ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ પર આધારિત છે. ટપક સિંચાઈ દ્વારા છોડને પાણી પૂરું પાડવામાં આવે છે, જેનાથી પાણીની બચત થાય છે. શાકભાજીની ખેતી સંપૂર્ણપણે મલ્ચિંગ પદ્ધતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે જેમાં છોડને ઢાંકવામાં આવે છે. આ બધા પાક વાવ્યા પછી, વૃદ્ધિનું આવરણ 20-45 દિવસ સુધી રાખવામાં આવ્યું. આનો ફાયદો એ હતો કે પાક પર કોઈપણ પ્રકારના જીવાત કે રોગનો હુમલો થયો ન હતો. આના કારણે પાક સારો નીકળે છે અને સ્વસ્થ પણ છે.

એક ખેડૂતની સફળતાની વાર્તા

ખેડૂત ઠાકોરે જણાવ્યું કે આ આખી ખેતી દેશી ગાય પર આધારિત છે. ખેતરોમાં ફક્ત તેના છાણમાંથી બનાવેલ ખાતરનો ઉપયોગ થાય છે. ખેતરમાં ગાયના છાણ પર આધારિત જીવામૃત છોડ રોપવામાં આવ્યો છે. તેમાંથી કાઢવામાં આવેલું પ્રવાહી ખાતર પાકને આપવામાં આવે છે. તે સંપૂર્ણપણે કુદરતી છે. અત્યાર સુધીમાં આ સમગ્ર ખેતી પાછળ 5 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ થઈ ગયો છે. આ ખર્ચનો મોટાભાગનો ભાગ મલ્ચિંગ, ટપક સિંચાઈ પદ્ધતિ, બેગ ઉગાડવા અને કેરી અને જામફળના રોપા વાવવા પાછળ ખર્ચવામાં આવ્યો છે. દેશી અને વિદેશી શાકભાજીના વાવેતર પર બહુ ખર્ચ થયો નથી. આ 5 લાખ રૂપિયા ખર્ચીને તેમણે 16 લાખ રૂપિયાથી વધુ કમાણી કરી છે. 

મોટા ઉદ્યોગપતિઓ આ ખેતરમાંથી શાકભાજી ખરીદે છે જેનાથી તેમને સારી આવક મળે છે. આ ઉપરાંત, ગુજરાતના વિવિધ મેગા શહેરોમાં શાકભાજી ૧૦૦ રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાઈ રહી છે. આ ખેડૂતે બનાસકાંઠામાં પહેલીવાર વિદેશી શાકભાજીની ખેતી કરી છે. આ શાકભાજી ગ્રીનહાઉસમાં ઉગાડવામાં આવે છે, પરંતુ ઠાકોરે તેને ખુલ્લામાં ઉગાડીને સાબિત કર્યું કે ખેડૂતો પોતાની તકનીક અપનાવીને પણ સારું ઉત્પાદન મેળવી શકે છે.